درباره :

از قدیم گفته ‏اند:هزار دوست کم است و یک دشمن بسیار.

به گزارش آستاراخبر از وب سایت سازمان تبلیغات اسلامی استان تهران، همسریابی دوست، همدم تنهایی های انسان همسر دوست، بروزترین و بهترین سایت همسریابی شریک غم ها و شادی ها پس از ازدواج، بازوی یاری ‏رسان در نیازمندی ها، تکیه ‏گاه انسان در مشکلات و گرفتاری ها و مشاور خیرخواه در لحظات تردید و ابهام است.

بعضی از مردم، به خاطر خصلت های خودخواهانه یا توقعات بالا یا تنگ‏ نظری یا سختگیری یا دلایل دیگر، نمی ‏توانند برای خود، دوستی برگزینند و از «تنهایی» درآیند. این به تعبیر حضرت علی(ع) نوعی ناتوانی و بی‏دست و پایی است.

هم دوست یافتن، «هنر» است، هم دوست نگه داشتن، هم دوستی های تعطیل شده و به هم خورده را دوباره پیوند زدن و برقرار ساختن.

حضرت علی(ع) می‏فرماید: «اَعجَزُ الناسِ مَنْ عَجَزَ عَن اکتسابِ الأخوان، وَ اعجزُ منه مَنْ ضَیَّعَ مَنْ ظَفَرَ بِهِ مِنهم؛ ناتوانترین مردم کسی است که از دوستیابی ناتوان باشد.ناتوانتر از او کسی است که دوستانِ یافته را از دست بدهد و قدرت حفظ آنها را نداشته باشد.»

تأمل در اینکه چه خصلت ها و برخوردها و روحیه ‏هایی سبب می‏شود انسان، دوستان خود را از دست بدهد و تنها بماند، یا آنکه از آغاز، نتواند دوستی برای خویش بگیرد، ضروری است.

سعدی گفته است: «دوستی را که به عمری فراچنگ آرند، نشاید که به یک دم بیازارند»

همرنگ و هماهنگ

دوستان هر کس، مبنای قضاوت دیگران نسبت به شخصیت و افکار او است.

به علاوه، تأثیرپذیری ازدواج و همسریابی انسان از دوستان، جدیدترین سایت در زمینه همسریابی دائم در سنین مختلف ازدواج دائم، چه کودکی، چه جوانی و چه حتی میانسالی، بسیار است.

از این‏رو دقت در گزینش «دوستِ موافق»، به سلامت اخلاقی و رفتاری انسان کمک می ‏کند.

به فرموده حضرت علی(ع): «الصّاحِبُ کالرُّقعَهِ فاتَّخِذْهُ مشاکِلاً؛ دوست، همچون وصله جامه است، پس آن را هم‏ شکل و هم‏سان با خودت برگزین.»

ارتباط قلبی و درونی میان انسان ها، به پیوندهای اجتماعی و بیرونی می ‏انجامد. روابط اجتماعی هم، در روحیات و اخلاق افراد، اثر می‏ گذارد.

بنابراین، آنان که به تعالی فکر و سلامت اخلاق و تکامل شخصیت خویش علاقه ‏مندند، ناگزیر باید در انتخاب دوست، «معیارهای مکتبی» را لحاظ کنند و به آنچه از دوست می ‏گیرند، اهتمام ورزند.

نشان‏دهنده معیارِ «دوستان» در ارزیابی شخصیت یک فرد است که مردم نیز آن را در داوری ها و ارزیابی های خویش به کار می‏گیرند.

حضرت رسول اکرم(ص) می فرماید:«مَثَلُ الجلیسِ الصّالحِ مَثَلُ العَطّارِ، اِنْ لم یُعْطِکَ مِنْ عِطرِهِ اصابَکَ مِنْ ریحِهِ و مَثَلُ الجلیس السّوءِ مَثَلُ القَیْنِ اِنْ لم یُحْرِقْ ثوبَکَ اصابَکَ مِنْ ریحِه؛ مَثَلِ همنشین شایسته و خوب، مثل عطّار است، که اگر از عطر خودش هم به تو ندهد، ولی از بوی خوش او به تو می‏رسد، و مَثَل همنشین بد، همچون کوره ‏پز آهنگری است که اگر لباس تو را هم (جرقه ‏های آتش کوره) نسوزاند، ولی بوی کوره به تو می‏رسد!»

دوست شایسته

 در منابع دینی، در اینکه «دوست خوب» کیست؟ و با چه کسانی باید دوستی و موّدت داشت و از معاشرت و همنشینی چه کسانی باید پرهیز کرد، و …احادیث ، با رهنمودهای کاربردی و جالب بسیاری است.

 امام حسن مجتبی(ع) در بستر بیماری بود و پس از آن مسمومیت که به شهادتش منجر شد، در دیداری که جُناده (از اصحاب وی) با حضرت داشت، امام چنین توصیه فرمود: «اِصْحَبْ مَنْ اِذا صَحِبْتَهُ زانَکَ، وَاِذا خَدِمْتَهُ صانَکَ وَ اِذا اَرَدْتَ منه مَعوُنَهً اَعانکَ و …؛ با کسی همنشینی و مصاحبت و دوستی کن که:

۱- هرگاه با او همنشین شدی، مایه آراستگی تو باشد.

۲- آنگاه که خدمتش کنی، تو را نگهبان باشد.

۳- هرگاه از او یاری خواستی، کمکت کند.

۴- اگر سخنی گفتی، تو را تصدیق کند.

۵- اگر (بر دشمن) حمله بردی، قدرت وصولت تو را بیفزاید.

۶- اگر دستت را به فضل و نیکی دراز کردی، او هم دست، پیش آورد.

۷- اگر در تو (و زندگیت) رخنه ‏ای پدید آمد، آن را برطرف سازد.

۸- اگر از تو نیکی دید، آن را در شمار و حساب آورد.

۹- اگر چیزی از او طلبیدی، عطا کند.

۱۰ـ و اگر تو ساکت بودی (و چیزی نخواستی) او آغاز کند (و نیازت را برطرف سازد)

اینها اوصاف کسی است که شایسته رفاقت و دوستی از دیدگاه امام مجتبی(ع) است.

از اینها برمی ‏آید که آیین دوستی و ازدواج دائم عبارت است از: آراستن دوست، یاری رساندن، قدرشناس بودن، تقویت کردن، همکاری داشتن و در راه دوست، فداکاری و خدمت کردن.

از سوی دیگر، اگر در سخنان ائمه(علیهم السلام) از دوستی با بعضی نهی شده، آنها نیز به عنوان صاحبان «رفتار ناپسند» محسوب می ‏شوند که در قلمرو آیین دوستی از قبیل: عیبجویی، نابخردی، کینه ‏توزی، پرتوقّعی، کم ‏ظرفیّتی، بددهانی و بدزبانی، بی ‏تقوایی، لجاجت و ستیزه ‏جویی، شوخی های بیجا و آزاردهنده، خودپسندی و بدرفتاری و از این دست خصلتها و رفتارها نمی ‏گنجد.

اینها، هم موجب کاهش دوستان و سستیِ دوستی ها می‏ گردد، و هم شیوه ‏های ناپسند در معاشرت با دوستان است که باید از آنها پرهیز کرد.

دوستی حدّ و مرزی دارد که باید آن حریم حفظ و آن حق، ادا شود.

امام صادق(ع) در سخن بلندی این حدود و حقوق را بیان فرموده، می ‏افزاید: مراعات این حدود، در هر کس بود (همه ‏اش یا مقداری) او دوست است، و گرنه نسبت دوستی و صداقت به او نده.

این پنج نکته عبارت است از:

اول: آنکه نهان و آشکار دوست، برای تو یکسان باشد.

دوم: آنکه زینت تو را زینت و آراستگی خودش ببیند و عیب و نقصان تو را عیب خویش بشمارد.

سوم: اگر به ریاست و ثروت و پست و مقامی رسید، این پست و پول، رفتار او را نسبت به تو عوض نکند.

چهارم: اگر قدرت و توانگری دارد، از آنچه دارد نسبت به تو دریغ و مضایقه نکند.

پنجم: (که جامع همه آنهاست) اینکه تو را در گرفتاری ها، رها نکند و تنها نگذارد.

جلوه دوستی کامل و راستین، در موّدت قلبی، حفظ حرمت ها، مراعات حقوق، یاری در هنگام نیاز و مساعدت در وقت گرفتاری است و بدون اینها ادعای دوستی پذیرفته نیست.

امام علی(ع) می ‏فرماید: «مردم، جز با امتحان و آزمایش شناخته نمی ‏شوند. پس همسر و فرزندانت را در حال غیبت و نبودنت امتحان کن، و دوستت را در مصیبت و گرفتاری، و خویشاوندان خود را هنگام نیازمندی و تهیدستی … «وَ صَدیقَکَ فی مُصیبَتِکَ»

درباره :

یکی از مباحث بسیار مهم در مسائل اجتماعی، میزان و نحوه ارتباط انسانها و به عبارتی، دوستیها و روابط دوستانه با یکدیگر است. انسان از انتخاب دوست ناگزیر است و محتاج به دوست. نکته‎ مهم در این میان، تأثیر بسیار زیاد سایتی که در زمینه دوست یابی اینترنتی فعالیت می کند و بر شخصیت انسان است که در ایات قرآن کریم و روایات معصومان علیهم السلام، به این موضوع اشاره شده است.

در سوره فرقان خداوند حال برخی ظالمان را این گونه بیان می‎دارد: ‹‹(روز قیامت) روزی است که می‎بینی ظالم (از شدت حسرت) دست خود را می گزد و (می‎گوید:) ای کاش با فلان شخص دوست نمی‎شدم!››

امیر المؤمنان سلام الله علیه می‎فرماید: کسی که شخصیت او بر شما مشتبه شد و از دین او اطلاعی نداشتید، به دوستانش نگاه کنید؛ اگر آنان از اهل دین خدایند، پس آن شخص نیز بر دین خداست، ولی اگر دوستان وی بر غیر دین خدا بودند پس بدانید که او نیز هیچ بهره‎ای از دین خدا ندارد1.

در مورد دوست، در احادیث مطالب زیادی بیان شده، اما در این گفتار به فضل خداوند متعال با استفاده از ایات نورانی قرآن کریم، برخی شرایط و ملاکهای انتخاب دوست را بیان می‎داریم.

1. ایمان

از نگاه قرآن کریم میزان شخصیت انسانها رابطه مستقیمی با اعتقادات آنها دارد. کسی که از گوهر با عظمت ایمان بی‎بهره باشد، شخصیت وی در حدی نخواهد بود که ارزش رفاقت و دوستی را داشته باشد تا انسان بخواهد طرح دوستی با چنین کسی بریزد:

یا ایهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَعَدُوَّکُمْ أَوْلِیاءَ تُلْقُونَ إِلَیهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَقَدْ کَفَرُوا بِمَا جَاءَکُمْ مِنْ الْحَقِّ ممتحنه/1 ؛ ای کسانی که ایمان آورده‎اید! دشمن من و دشمن خودتان را دوست نگیرید. شما به آنان اظهار محبت می‎کنید؛ در حالی که آنها به آنچه از حق برای شما آمده، کافر شده‎اند.

2. احترام به مقدسات و مسائل دینی

یا ایهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الَّذِینَ اتَّخَذُوا دِینَکُمْ هُزُوًا وَلَعِبًا مِنْ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ مِنْ قَبْلِکُمْ وَالْکُفَّارَ أَوْلِیاءَ … وَإِذَا نَادَیتُمْ إِلَی الصَّلَاةِ اتَّخَذُوهَا هُزُوًا وَلَعِبًا مائده/ 57ـ 58 ؛ ای کسانی که ایمان آورده‎اید! افرادی که ایین شما را به باد استهزا و بازی می گیرند ـ از اهل کتاب و مشرکان ـ ولی خود انتخاب نکنید… آنها هنگامی که (اذان می‎گویید و مردم را) به نماز فرامی‎خوانید، آن را به مسخره و بازی می‎گیرند.

در این دو ایه‎ شریف خداوند صراحتاً از دوستی با کسانی که دین مسلمانان را به باد سخریه و استهزا می‎گیرند، نهی فرموده است و به عنوان مثال و ذکر مصداق، بحث اذان را مطرح می‎فرماید.

3. راستگویی

یکی از مصادیق مهم اخلاق در زندگی انسان، صداقت و راستگویی است؛ چرا که در حقیقت دروغ خود نوعی نفاق است و در ایات و روایات بسیار مذموم شمرده شده است و حتی در برخی از روایات کلید تمامی گناهان، دروغ بیان شده است.3 در رفاقت و قدیمی ترین وبگاه دوست یابی شرعی نیز انسان یکی از ملاکهایی که باید در نظر داشته باشد، صداقت و راستی دوست است:

یا ایهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ توبه/ 119؛ ای کسانی که ایمان آورده‎اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید و با صادقان باشید.

در تفسیر این ایه شریف آمده است: «صداقت شرط و ملاک اساسی دوستی است و اگر به دوست و همراه انسان، صدیق گفته شده است، به خاطر صداقت او در رفتارش با دوست خود است».

4. دوستی دوطرفه

اگر انسان قصد دوستی با کسی را دارد، باید ببیند که ایا طرف مقابل هم متمایل به این دوستی هست یا نه؟

هَا أَنْتُمْ أُوْلَاءِ تُحِبُّونَهُمْ وَلَا یحِبُّونَکُمْ آل عمران/ 119؛ شما کسانی هستید که آنها را دوست می‎دارید، اما آنها شما را دوست ندارند.

آری، اگر دوستی یک طرفه باشد، باعث ذلت و خواری می‎گردد و هرگز برای انسان سودمند نخواهد بود

چه خوش بی مهربونی هر دو سر بی

که یک سـر مهـربـونی دردسـر بی

5. هماهنگی ظاهر و باطن

همیشه افرادی در جامعه وجود دارند که هزار رنگ‎اند؛ یعنی با هر کسی همان گونه سخن می‎گویند وبرخورد می‎کنند که او می‎پسندد و هیچ هدف خاصی را دنبال نمی‎کنند و به هر رنگی که منافع مادی‎شان اقتضا کند، درمی‎ایند که خطر این افراد نیز بسیار زیاد است.

وَإِذَا لَقُوکُمْ قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا عَضُّوا عَلَیکُمْ الْأَنَامِلَ مِنْ الغَیظِ آل عمران/ 119؛ و هنگامی که شما را ملاقات می‎کنند، (به دروغ) می‎گویند: ایمان آورده‎ایم، اما هنگامی که تنها می‎شوند، از شدتِ خشم بر شما، سر انگشتان خود را به دندان می‎گزند.

6. خیرخواه بودن

خداوند متعال در قرآن کریم مؤمنان را از دوستی با برخی گروهها همانند اهل کتاب، کفار و منافقین برحذر می‎دارد و تعدادی از خواسته‎ها و انگیزه‎های شوم و پست آنان را این گونه بیان می‎فرماید:

یا ایهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِنْ دُونِکُمْ لَایأْلُونَکُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَاعَنِتُّمْ آل عمران/118؛ ای کسانی که ایمان آورده‎اید! محرم اسراری از غیر خود، انتخاب نکنید؛ آنها از هر گونه شر و فسادی درباره‎ شما کوتاهی نمی‎کنند. آنها دوست دارند شما در رنج و زحمت باشید.

7. خوش اخلاقی

یکی از دستورهای دین مبین اسلام، خوش اخلاقی با دیگران است که جایگاه بسیار والایی را داراست. خوش اخلاقی ،هم دوستیها را پایدار می‎سازد و هم در جذب دیگران به سمت خود تأثیر فوق العاده‎ای دارد:

ادْفَعْ بِالَّتِی هِی أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَینَکَ وَبَینَهُ عَدَاوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِی حَمِیمٌ فصلت/ 34؛ بدی را با نیکی دفع کن، ناگاه (خواهی دید) همان کس که میان تو و او دشمنی می کند، گویی دوستی گرم و صمیمی است.

در مقابل، تحمل نکردن دیگران و تندخو بودن، باعث می‎شود آنان از اطراف انسان پراکنده شوند؛ حتی اگر انسان، بهترین مخلوقات و پیامبر باشد:

فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنْ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ آل عمران/ 159؛ به (برکت) رحمت الهی، در برابر آنان (=مردم) نرم (و مهربان) شدی و اگر خشن و سنگدل بودی، از اطراف تو پراکنده می‎شدند.